3. Perspektywy etyczne oceny naszych działań w gospodarce w świetle analizy konsekwencjalistycznej i deontologicznej oraz rachunku dóbr i hierarchii wartości
KONCEPCJE ETYCZNE
Nonkognitywizm i kognitywizm : istnieją dwa stanowiska dotyczące możliwości uprawomocnienia przekonań moralnych jak i możliwości uprawiania refleksji nad moralnością w postaci etyki.
Nonkognitywizm sądzi, że niemożliwa jest racjonalna argumentacja na rzecz przekonań moralnych i tym samym pozostaje ugruntowanie poglądów etycznych jedynie na jednostkowym bądź grupowym przeświadczeniu. Dobre lub złe jest to co nakazuje tradycja bądź opinia społeczna. Nonkognitywizm powołuje się przy krytyce etyki na pewne zjawiska moralne w których nie występuje wyraźnie element refleksji. Na przykład: odczuwamy, że czegoś nie wypada czynić ( mamy skrupuły moralne) bądź czujemy się źle, gdy podejmujemy się pewnych działań (wyrzuty sumienia). Te złe samopoczucie pojawia się przed momentem refleksji. Refleksja potem tylko powiększa wyrzuty sumienia lub zwiększa stopień odrazy.
Nonkognitywizm może więc wykorzystywać emotywizm - teorię według której uczucia rozstrzygają o tym co dobre i złe.
Kognitywizm stwierdza potrzebę uzasadnienia przekonań moralnych. Uzasadnienie musi być przeprowadzone zgodnie z regułami dowodzenia czyli opierać się na wynikaniu logicznym, gruntownym, przekonywującym dowodzeniu i prowadzić do stworzenia wewnętrznie niesprzecznego systemu twierdzeń etycznych. Kognitywizm zakłada potrzebę tworzenia stanowisk, teorii etycznych dzięki, którym możliwe stanie się racjonalne podejmowanie decyzji o charakterze moralnym. Wychodzi on z założenia że człowiek jako istota myśląca jest w stanie na drodze refleksji etycznej znaleźć optymalne rozwiązanie kwestii moralnych.
Konsekwencjalizm i nonkonsekwencjalizm to dwa rodzaje stanowisk rozstrzygających o tym do czego należy się odwołać wydając ocenę moralną Stanowią one dwie możliwości realizacji kognitywizmu.
Konsekwencjalizm głosi konieczność określenia oceny moralnej ze względu na skutki jakie dane działanie wywołuje. Dobro rozumiane jest w sensie korzyści a zło polega na wyrządzaniu szkody. Na pierwszy rzut oka wydaje się że taka zasada określenia dobra i zła moralnego jest intuicyjnie oczywista i nie budzi wątpliwości. Niestety zastosowanie konsekwencjalizmu jako metody oceny moralnej ma swoje poważne ograniczenia. Opiera bowiem on swoją ocenę na podstawie jedynie przewidywanych skutków. Decyzja , którą mamy podjąć ma dopiero wywołać pewne skutki , jakie, to zależy od wielu, często nie do przewidzenia czynników. Szczególnie w działaniach gospodarczych mamy do czynienia z dużym stopniem ryzyka polegającego na tym, że nasze zamiary nie zrealizują się po naszej myśli lub wywołają skutki nieoczekiwane. Dlatego konsekwencjalizm musi to wszystko uwzględnić jeśli ma być rzetelną metodą oceny moralnej działań gospodarczych.( patrz zasada podwójnego skutku s.26. E-publikacje: Dr Grzegorz Szulczewski, Projekt etycznej ekonomii...)
Nonkonsekwencjalizm stoi na stanowisku, że dobro określone jest przez zgodność działań z nakazami płynącymi z:
• przyjętej hierarchii wartości,
• wynikające z rachunku dóbr
• lub określone przez prawa i uprawnienia
• z zasad moralnych
• czy z poczucia odpowiedzialności.
Deontologia
Zasady moralne mogą być w rożny sposób ugruntowane. Mogą mieć podłoże religijne (etyka religijna). Zasady moralne wynikają z nakazów Boskich czyli Przykazań. Realizacja nakazów płynących z przykazań czy też zgodność naszych działań z nakazami sformułowanymi przez Przykazania prowadzi, według ludzi wierzących do wyboru dobra i nie czynienia zła, a także przyczynia się do jego zwalczania. Etyka religijna staje przed dwoma problemami moralnymi. Pierwszy wiąże się z zagadnieniem czy nakazy płynące z różnych systemów religijnych nie wchodzą w sobą w konflikt ( np. postulat ochrony życia : judaizm a hinduizm), a jeśli się tak dzieje to jak można formułować obowiązujących wszystkich postulaty moralne? Jakie są granice tolerancji dla praktyk wypływających z nakazów religijnych, a które budzą wątpliwości moralne? Drugi problem na który wskazał Friedrich Nietzsche wiąże się z niebezpieczeństwem, że w dobie pluralizmu światopoglądowego jedynie religijne ufundowanie zasad moralnych może prowadzić do zwątpienia w ich moc.
Do deontologii należy etyka zasad etyka Imanuela Kanta (wykład 4).z której wynikają określone powinności
NARZĘDZIA REFLEKSJI ETYCZNEJ.
1.DOBRO
• DOBRO BYT IDEALNY ZDOLNY DO UREALNIENIA
• ISTNIEJĄ DOBRA ZWANE OCZYWISTYMI, KTÓRE DOSTRZEGAMY WSZYSCY
Dobra oczywiste
zachowanie życia, szczęście, zdrowie, radość, prawo, prawda.
RACHUNEK DÓBR MA NA CELU:
a) ochronę dóbr oczywistych
b) wybór dóbr nadrzędnych
c) eliminację zła
a) Z istnienia dobra oczywistego wypływają nie tyle obowiązki jego realizacji co samo przez się zrozumiałe nakazy urealniania w danej sytuacji i ochrony dóbr już obecnych z którymi mamy do czynienia.
1. Zdrowie jako dobro oczywiste pokrywa się z dobrem chorego. Prawda jako dobro oczywiste pokrywa się z dobrem ucznia.
2. Możliwe w danej sytuacji urealnienie dóbr oczywistych wzbogaca wszystkich i jest czynem moralnie dobrym.
b) Etycy określali co jest dobrem nadrzędnym:
• harmonia Arystoteles
• zgodność z naturą stoicy
• przyjemność jako brak cierpień Epikur
• doznawanie rozkoszy Arystyp
• czystość św. Augustyn
• szczęście jak największej liczby ludzi (utylitaryzn)
c)Etyczny nakaz eliminacji zła sprowadza się do:
• nakazu nie czynienia zła,
• zapobiegania złu o ile jest to możliwe
• nakazu dążenia do realizacji dobra,
• dokonania czynów najlepszych z możliwych,
Etyka wartości
• Wartość jest tym co posiada ważność
• Wartości moralne odnoszą nas do drugiego człowieka
WARTOŚĆ
AUTOTELICZNE INSTRUMENTALNE
WARTOŚCI
ANTYNOMICZNE SPRZECZNE
• Konflikt wartości polega na niemożliwości realizacji dwóch cennych dla nas wartości ze względu na sprzeczne postępowania zalecane przez obie wartości.
• Wybór pomiędzy wartościami może prowadzić do dylematu etycznego. Polega on na konieczności wyboru pomiędzy wartościami, które równie cenimy.
Zalecenia :
1. Dokonać próby zmiany sytuacji by obie wartości dotąd konfliktowe można będzie zrealizować.
2. Starać się w sytuacji konfliktu dokonać próby optymalizacji osiągnięcia obu wartości.
3. Jeśli to niemożliwe należy wybrać wartość, której realizacja oceniana jest wyżej w hierarchii lub dokonać wyboru ze względu na ochronę wartości mocniejszej .
HIERARCHIE WARTOŚCI
najniższe wartości hedonistyczne
wartości utylitarno - witalne
najwyższe wartości duchowe
najsilniejsze najniższe wartości egzystencjalne
wartości biologiczno-witalne
wartości hedonistyczne
wartości utylitarne
najsłabsze najwyższe wartości duchowe
1) Im wyższa jest wartość tym:
• mniejszy jest nakaz jej realizacji
• większa zasługa w przypadku jej realizacji
2) Im wartość jest bardziej fundamentalna tym:
• tym mniejsza jest zasługa moralna jej posiadania
• tym większe potępienie za jej pogwałcenie
WARTOŚCI ORGANIZACYJNE
TROSKA (CARIG)
LOJALNOŚĆ
UCZCIWOŚĆ (HONESTY)
SPRAWIEDLIWOŚĆ (FAIRNESS)
POLICZALNOŚĆ (ACCOUTABILITY)
ZGODNOŚĆ CZYNÓW I SŁÓW (INTEGRITY)
DOTRZYMYWANIE OBIETNIC
SZACUNEK WZAJEMNY
DĄŻENIE DO DOSKONAŁOŚCI
ODPOWIEDZIALNE OBYWATELSTWO (RESPONSIBLE CITIZENSHIP)
Przeglądając strony internetowe instytucji finansowych natrafiamy na zestawienia wartości, które mają przyświecać ich działalności. Warto, zatem w dobie przesileń na rynkach finansowych, zastanowić się, co dla nas i dla naszej instytucji jest ważne? Z czym należy się liczyć w codziennej rutynowej wręcz działalności jak i podejmując nowe wyzwania? Również warto zastanowić się: czy kolejność prezentowanych na stronach internetowych wartości jest według nas właściwa? Czy wszystkie wartości są sobie równoważne? Czy może istnieje jakaś hierarchia wartości? Czy zatem w naszej działalności dochowujemy częściej wierności jednym wartościom a inne nie zawsze są realizowane?
Kiedy dokonamy takiego przeglądu naszych wartości organizacyjnych warto zastanowić się, gdzie tkwią możliwe punkty zapalne, czyli potencjalne konflikty wartości.
W teorii bowiem, tylko nieliczne wartości nie daje się jednocześnie realizować, ale w każdej działalności, która przecież musi liczyć się z realiami, występują często sytuacje, gdzie dochodzić może do konfliktu wartości. Wtedy wydaje się, że jedne wartości możemy realizować kosztem innych. Stajemy w tych sytuacjach przed nie lada dylematem: z czego, co dla nas ważne, nie możemy zrezygnować, a co, choć równie uznajemy za ważne, musimy poświęcić.
Z zestawów wartości przedstawionych przez banki możemy przykładowo zlokalizować takie potencjalne konflikty wartości. Najcenniejszym jest właśnie stałe uświadamianie sobie, jak trudno dochować wierności wszystkim deklarowanym wartościom i jaką sztuką jest nie naruszanie ich.
Zapewne skupienie się na realizacji takich wartości jak: nowatorstwo, rozwój, stawianie czoła nowym wyzwaniom, wykorzystywanie szans może w pewnych okolicznościach wymuszonych czy to walką konkurencyjną czy własnymi, niedobrymi praktykami prowadzić do konfliktu z takimi deklarowanymi wartościami jak: troska o klienta, dbałość o jego potrzeby, bezkompromisowa uczciwość, rzetelność.
Weźmiemy prasę z ostatnich kilku dni. Załóżmy okulary, dzięki którym wiadomości o bankach ujawniałyby problemy związane ze sferą wartości. Jeśli chodzi o wykorzystywanie szans to w pierwszym kwartale zanotowano w sektorze bankowym wzrost zysków o 30 procent w stosunku do przeszłego roku.
Z drugiej strony z tych samych gazet, dowiadujemy się, że Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów badając umowy kredytowe 19 banków stwierdził, że w każdej bez wyjątku są jakieś niekorzystne zapisy. Powstała nawet możliwość zmian umów na wniosek klientów.
Dlatego może warto pomyśleć, jak nie realizować jednych wartości kosztem innych. Jest takie piękne polskie powiedzenie: czysty zysk i o nim musimy zawsze pamiętać nawet najbardziej naciskani przez konkurencję, akcjonariuszy czy współpracowników.
PRZYKŁADOWE WARTOŚCI ORGANIZACYJNE
Tłumaczenie automatyczne
• Wydajność
We are committed to a result-oriented culture. Jesteśmy zaangażowani w kulturę zorientowaną na wyniki.
• Trust Ufać
We behave reliably, fairly and honestly. Mamy zachowywać się wiarygodnie, rzetelnie i uczciwie.
• Teamwork Praca zespołowa
We benefit from the diversity of our business and our people by working together to achieve success. Czerpiemy korzyści z różnorodności występującej w naszej firmie, pracujemy razem, by osiągnąć sukces.
• Innovation Innowacje
We are constantly challenging conventional wisdom and developing new solutions to meet customer requirements..
• Client Focus
We place customers at the centre of our activities and they drive all that we do.
Orientacja na Klienta – wszystkie wysiłki naszych Pracowników są skierowane na zapewnienie satysfakcjonującej współpracy z Klientami.
Otwartość i szczerość - zapewniamy przyjazne nastawienie i indywidualne podejście doradców sprzyjające wypracowaniu rozwiązań najkorzystniejszych i najbardziej dopasowanych do potrzeb Klientów
Profesjonalizm - oznacza zaangażowanie, indywidualne traktowanie Klienta oraz dostarczanie Klientom jak najlepszych i najbardziej dostosowanych do ich potrzeb produktów finansowych, inwestycyjnych i ubezpieczeniowy
Partnerstwo - nasi Pracownicy są otwarci i nastawieni na maksymalizację korzyści Klientów, troszczą się o nich i spełniają ich potrzeby finansowe.
Szacunek - doradcy dbają o dobro Klientów, są życzliwi i pełni zrozumienia dla ich potrzeb.
Skuteczność i sprawność
Zaufanie Innowacyjność
stawia na ciągły rozwój działa na skalę globalną,
jest silnie zakorzeniona na każdym z lokalnych rynków.
uznaje się różnorodność
Wyobraźnia daje nam odwagę, aby sięgać znacznie wyżej. W General Electric wyobraźnia jest zaproszeniem do spełniania marzeń i robienia rzeczy, o których nie wiedzieliśmy, że jesteśmy w stanie je robić.
Oto nasze wartości:
o Ciekawość
o Entuzjazm
o Pomysłowość
o Odpowiedzialność
o Praca Zespołowa
o Zaangażowanie
o Otwartość
o Zapał
o Zawsze z Bezkompromisową Uczciwością
Wartości kształtują i określają postawy
Niezawodność
• Nowatorstwo innowacyjny
TROSKA O KLIENTA Jesteśmy pozytywnie nastawieni do siebie. Lubimy ze sobą pracować. Chętnie dzielimy się swoimi umiejętnościami i wiedzą. Ufamy sobie wzajemnie. Przyjaźnie odnosimy się do klientów wewnętrznych i zewnętrznych. Służymy pomocą innym. Nie wywołujemy konfliktów. Życzliwość to nasz wyróżnik na rynku.
W centrum naszej uwagi
• multiregionalny bank ukierunkowany na bankowość detaliczną i komercyjną
• wykorzystanie sukcesu, jaki odnieśliśmy w operacjach skarbowych, rynkach kapitałowych, bankowości korporacyjnej i elektronicznej
• dążenie do efektywnego zarządzania relacjami ze wszystkimi naszymi klientami
• dążenie do dostosowywania naszej oferty produktowej do zmieniających się oczekiwań klientów ze szczególnym naciskiem na rozwój naszych kluczowych produktów
Nasze wartości
Nasze wartości
Jesteśmy firmą, która...
stawia na ciągły rozwój, działa na skalę globalną,
jest silnie zakorzeniona na każdym z lokalnych rynków.
Tworzymy takie miejsca pracy, w których...
promuje się przedsiębiorczość, uznaje się różnorodność, o awansie decydują osiągnięcia, pracownicy szanują siebie nawzajem.
Cenimy pracowników, którzy...
angażują się w sprawy firmy, są pełni zapału, entuzjazmu i twórczej inwencji, lubią zmiany, trudne zadania i rywalizację, dążą do doskonałości we wszystkim, co robią.
Chcemy być znani jako...
światowy lider w dziedzinie usług finansowych, firma, w której chcą pracować najlepsi, z którą chcą współpracować klienci.
Pracownikom staramy się stworzyć jak najlepsze warunki do rozwoju
Jednym z naszych celów jest umożliwienie pracownikom stałego kształcenia się i rozwoju. Każdy pracownik ma wpływ na swoją ścieżkę kariery. Awans w Banku zależy od wyników pracy, zaangażowania i chęci do stałego podnoszenia kwalifikacji, rozszerzania wiedzy zawodowej, zdobywania nowych umiejętności. Bank stwarza również możliwości rozwoju poprzez rozszerzenie lub zmianę obszaru działania oraz pracę w międzynarodowym środowisku i zdobywanie międzynarodowych doświadczeń. Oprócz rozwoju przez pracę nasi pracownicy maja możliwość uczestniczenia w różnego rodzaju szkoleniach i kursach.
Cenimy osoby dążące do doskonałości
Naszą największą siłą jest wykształcenie i profesjonalizm pracowników. Pracownicy na wszystkich poziomach w organizacji czują się odpowiedzialni za wykonywane zadania, mają możliwość wprowadzania zmian oraz prawo do wyrażania własnych opinii. Obdarzamy ich wysokim kredytem zaufania, a w zamian oczekujemy odpowiedzialnych decyzji i zaangażowania w sprawy firmy. Cenimy pracowników pełnych zapału, entuzjazmu i twórczej inwencji, lubiących zmiany, trudne
W GE od zawsze kierujemy się wartościami i bezkompromisową uczciwością, a w każdym obszarze aktywności GE wartości te wyrażamy w języku odpowiednim dla ich czasów i społeczności. Współcześnie to bezkompromisowe przywiązanie do wartości i postępowanie zgodnie z nimi jest szczególnie ważne. Wartości GE są nie tylko zbiorem słów, ale odzwierciedlają to, co stanowi ducha GE. Są odbiciem energii, która dzięki bardzo solidnym podstawom jest kreatorem zmian. Od ponad 125 lat korporacja General Electric jest podziwiana za sposób działania i kreatywność. Produkty, które tworzymy są dziełem wyobraźni naszych pracowników, a ich wartość jest nieoceniona dla międzynarodowej gospodarki i codziennego życia ludzi na całym świecie. Obecnie działamy na rynku nowoczesnych technologii, usług, finansów i mediów zatrudniając ponad 300,000 pracowników w 100 krajach na całym świecie.
Co wyróżnia nas na tle innych organizacji?
Nasze Działania i Wartości.
2. Wyobraźnia
Od samych początków istnienia firmy, kiedy Thomas Edison zmieniał świat siłą swoich idei, GE zawsze stawiało jedną z umiejętności ponad wszystkimi innymi – wykorzystywanie wyobraźni. Wyobraźnia daje nam odwagę, aby sięgać znacznie wyżej. W General Electric wyobraźnia jest zaproszeniem do spełniania marzeń i robienia rzeczy, o których nie wiedzieliśmy, że jesteśmy w stanie je robić. W GE umiejętność korzystania z wyobraźni jest nierozerwalnie powiązana z przekonaniem, iż cokolwiek potrafisz sobie wyobrazić, może zostać zrealizowane. Rozwiązania. Każda firma wyznacza sobie cel, który musi odpowiadać na fundamentalne pytanie: "Po co tu jesteśmy?” Odpowiedź GE na to pytanie jest bardzo prosta: Istniejemy aby pomagać naszym Klientom, lokalnym społecznościom i sobie nawzajem.
3. Tworzenie
Od zera do setki w sześć sekund? A może od zera do 5 miliardów w pięć lat? Tworzenie jest naszym wyzwaniem. Staramy się robić wszystko, aby wciąż się doskonalić, nie stać w miejscu. A kiedy patrzymy w przyszłość wiemy, że jest to najlepsza droga, aby osiągnąć doskonałość.
4. Przywództwo
Wyobraźnia. Rozwiązania. Tworzenie. Słowa te tracą swoją moc, jeśli zabraknie jednego ważnego elementu – Przywództwa. Przyjmując Przywództwo za jedną najważniejszych wartości firmy, GE wzięło na siebie bardzo dużą odpowiedzialność – odpowiedzialność za zmianę. Zmiana jest esencją przywództwa. Jest wezwaniem do wykorzystania naszej ogromnej chęci zdobywania wiedzy, naszej pasji i pragnienia bycia najlepszymi we wszystkim, co robimy.
5. Wartości
Jest wiele słów, którymi moglibyśmy opisać siebie. Słowa nie będą jednak niczym więcej, jeśli nie stoją za nimi konkretne działania. W GE za wykorzystywaniem Wyobraźni, Tworzeniem, szukaniem Rozwiązań i Przywództwem kryją się Wartości, które swoją postawą stworzyli i utrzymują ludzie, pracujący w GE na całym świecie.
Oto nasze wartości:
o Ciekawość
o Entuzjazm
o Pomysłowość
o Odpowiedzialność
o Praca Zespołowa
o Zaangażowanie
o Otwartość
o Zapał
o Zawsze z Bezkompromisową Uczciwością
Nasze wartości wbk
Niezawodność
Będziemy zawsze zdolni zaoferować najwyższy poziom codziennych kontaktów z klientami.
Zaangażowanie
Będziemy stale doskonalić się w budowaniu dobrych relacji z naszymi klientami poprzez aktywną postawę wobec ich oczekiwań.
Nowatorstwo
Będziemy dokładać wszelkich starań, aby być bankiem nowatorskim, bankiem, który zna potrzeby klientów i potrafi je spełniać. Mierzymy wysoko i osiągamy sukcesy.
Kultura korporacyjna oparta na otwartości, spójności i wspólnym systemie wartości
We wszystkich podstawowych obszarach działalności BNP Paribas pragnie być wiodącą instytucją finansową, której nadrzędnym celem jest dbałość o klienta oraz podwyższanie efektywności operacyjnej.
Realizując wspólne przedsięwzięcia na rzecz naszych klientów i udziałowców, „bank zmieniającego się świata” od początku wyznaje cztery wartości, które wyznaczają istotę jego działań: umiejętność reagowania, kreatywność, zaangażowanie i ambicję. Wartości te łączą się i przenikają w BNP Paribas stając się symbolem dynamizmu i postępu, który został uchwycony w logo grupy jako cztery wznoszące się ku górze gwiazdy.
• Umiejętność reagowania
• Szybka ocena nowych sytuacji i zachodzących zmian oraz dostrzeganie pojawiających się możliwości i ryzyka
Efektywność w podejmowaniu decyzji oraz w ich realizacji
• Kreatywność
• • Zaangażowanie
• • Ambicja T Lukas bank ROSKA O KLIENTA Szanujemy i troszczymy się o wszystkich naszych klientów - zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Wychodzimy naprzeciw potrzebom klientów. Dbamy o to, by klient otrzymał od nasz wszelkie niezbędne informacje. Naszą przewagą jest wyjątkowa jakość obsługi. Wszystkim naszym klientom służymy doradztwem.
INICJATYWA Wyprzedzamy innych dzięki naszej pomysłowości. Proponujemy kreatywnie rozwiązania. Wprowadzamy innowacje przynoszące korzyści naszym klientom i firmie. Wybieramy zawsze najlepsze dla biznesu rozwiązania. Jesteśmy konsekwentni we wdrażaniu naszych pomysłów.
PASJA Lubimy to, co robimy. Jesteśmy zaangażowani w naszą pracę. Mamy energię i zapał do pokonywania przeciwności albo wdrażania zmian. Wykonujemy zadania z entuzjazmem.
WSPÓŁDZIAŁANIE Firma składa się z indywidualności, ale gramy drużynowo i potrafimy poświęcić indywidualne korzyści dla dobra zespołu. Współdziałamy, wykorzystując wiedzę i umiejętności całego zespołu. Rozwiązania konsultujemy zawsze z tymi, których te rozwiązania dotyczą. Komunikujemy się ze sobą otwarcie i z szacunkiem.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ Bierzemy pełną odpowiedzialność za to, co robimy. Zadania wykonujemy od początku do końca, z korzyścią dla klientów i firmy. Nie akceptujemy przerzucania trudnych spraw na innych. Gdy napotykamy na problemy, szukamy rozwiązań, a nie winnych. Działamy etycznie i uczciwie w stosunku do klientów, kontrahentów i siebie samych. Profesjonalnie wykonujemy swoje obowiązki.
Życzliwość Jesteśmy pozytywnie nastawieni do siebie. Lubimy ze sobą pracować. Chętnie dzielimy się swoimi umiejętnościami i wiedzą. Ufamy sobie wzajemnie. Przyjaźnie odnosimy się do klientów wewnętrznych i zewnętrznych. Służymy pomocą innym. Nie wywołujemy konfliktów. Przyjazność to nasz wyróżnik na rynku.
BANK ZACHODNI WBK
Nasze kluczowe wartości
• godny zaufania
• partnerski
• innowacyjny
Pytania do testu:
Na czym polega kognitywizm i nonkognitywyzm, konsekwencjalizm i nonkonsekwecjalizm?
Co to jest dobro i wartość?
Na czym polega rachunek dóbr?
Jakie są hierarchie wartości?
wtorek, 27 października 2009
Wykład 1
Dr Grzegorz Szulczewski
Etyka biznesu upatruje w wyzwoleniu irracjonalnych postaw przyczynę kryzysu ekonomicznego. Do nich zaliczamy rozbudzenie chciwości. Kapitalizm od końca lat 70 nazywany jest turbokapitalizmem a ostatnio kapitalizmem kasynowym.
Chciwość to nigdy nienasycona żądza posiadania przekraczająca miarę
Chciwość wyraża lęk przed stratą i dążenie do ochrony przed nią. Człowiek chciwy jest nieprzerwanie świadom niebezpieczeństwa straty i dlatego usiłuje zabrać innym, zanim jemu zabiorą.
Chciwy człowiek nie przebiera w środkach, ani w wyborze dróg wiodących do zysku, nadużywa zaufania wielu ludzi. Chciwości towarzyszą też inne przywary, takie jak, podstęp, zdrada, krzywoprzysięstwo, brak empatii.
Systemy gospodarcze, które nie potrafiły zaradzić ludzkiej chciwości były nieefektywnie
Grecja: chciwość to pleonaksja a jej przeciwieństwem jest eudajmonia
Kościoły tępiły chciwość jako wypaczenie miłości zaliczając ją do 7 grzechów głównych
A jak zabezpieczał się liberalizm i neoliberalizm ?
Adam Smith uznał działanie we własnym interesie za cnotę
Przed przerodzeniem działania we własnym interesie w chciwość broni poczucie sympatii
„są niewątpliwie w naturze człowieka jakieś pierwiastki, które sprawiają, iż interesuje się losem innych ludzi, i że szczęście innych ludzi jest dla niego nieodzowne”.
A. Smith, Teoria uczuć moralnych, PWN, Warszawa 1989, s. 18.
Sumienie: „bezstronny obserwator nie może pogodzić się z tym, że zakłóca się szczęście innych tylko, dlatego, że stoi na drodze naszego własnego szczęścia”. A. Smith, dz. cyt. s. 213.
Podsumowując: liberalizm wierzy, że ludzi cechuje „słuszna niechęć do dokonania czynów krzywdzących innych”. A. Smith, dz., cyt. s. 323
Milton Friedman, Społeczną powinnością biznesu jest (jedynie) pomnażanie zysków”
„Istnieje tylko jeden jedyny rodzaj odpowiedzialności ze strony biznesu - wykorzystać swe zasoby i podejmować działalność w celu zwiększania własnych zysków.” Należy kumulować zysk „na tyle, na ile pozostaje to w zgodzie z regułami gry. Innymi słowy - angażować się w otwartą i wolną konkurencję, bez podstępów i oszustw.”
Neoliberalizm cechuje wiara, że na zderegulowanym rynku „ludzie są w stanie dobrowolnie samoograniczyć własną żądzę zysku by w ramach funkcjonującego wolnego rynku osiągnąć sukces życiowy i cieszyć się szacunkiem.”
Przekonanie o możliwości budowy sytemu gospodarczego bez uznania zasad etycznych
• Wiara, że rynek zamieni ludzką przywarę jaką jest chciwość w publiczne dobro
liberałowie i neoliberałowie nawiązują do Bernarda Mandeville w 1705 również wierzył, że „matactwo, luksus pycha bowiem, darzą nas czymś co jest jak zdrowie.(dla gospodarki) i z grzechu korzyść też wyniknie, zaś splendorem nie jest cnota goła”.
Wielki sen o tym, że uwolniony od regulacji rynek stworzy samoorganizujący się ład (katalaksję) okazał się tylko snem.
•Chciwość jaką rozbudza turbokapitalizm staje się przyczyną jego upadku.
•Nie znaczy to by popaść w drugą skrajność. Dlatego oprócz ostrożnego stosowania prawa i działania organów nadzoru i kontroli należy powrócić do wewnętrznej samoregulacji jaką proponuje etyka.
Pytania do testu: Jakie źródła kryzysu upatruje etyka biznesu?
Jak ocenia moralnie chciwość?
Etyka biznesu upatruje w wyzwoleniu irracjonalnych postaw przyczynę kryzysu ekonomicznego. Do nich zaliczamy rozbudzenie chciwości. Kapitalizm od końca lat 70 nazywany jest turbokapitalizmem a ostatnio kapitalizmem kasynowym.
Chciwość to nigdy nienasycona żądza posiadania przekraczająca miarę
Chciwość wyraża lęk przed stratą i dążenie do ochrony przed nią. Człowiek chciwy jest nieprzerwanie świadom niebezpieczeństwa straty i dlatego usiłuje zabrać innym, zanim jemu zabiorą.
Chciwy człowiek nie przebiera w środkach, ani w wyborze dróg wiodących do zysku, nadużywa zaufania wielu ludzi. Chciwości towarzyszą też inne przywary, takie jak, podstęp, zdrada, krzywoprzysięstwo, brak empatii.
Systemy gospodarcze, które nie potrafiły zaradzić ludzkiej chciwości były nieefektywnie
Grecja: chciwość to pleonaksja a jej przeciwieństwem jest eudajmonia
Kościoły tępiły chciwość jako wypaczenie miłości zaliczając ją do 7 grzechów głównych
A jak zabezpieczał się liberalizm i neoliberalizm ?
Adam Smith uznał działanie we własnym interesie za cnotę
Przed przerodzeniem działania we własnym interesie w chciwość broni poczucie sympatii
„są niewątpliwie w naturze człowieka jakieś pierwiastki, które sprawiają, iż interesuje się losem innych ludzi, i że szczęście innych ludzi jest dla niego nieodzowne”.
A. Smith, Teoria uczuć moralnych, PWN, Warszawa 1989, s. 18.
Sumienie: „bezstronny obserwator nie może pogodzić się z tym, że zakłóca się szczęście innych tylko, dlatego, że stoi na drodze naszego własnego szczęścia”. A. Smith, dz. cyt. s. 213.
Podsumowując: liberalizm wierzy, że ludzi cechuje „słuszna niechęć do dokonania czynów krzywdzących innych”. A. Smith, dz., cyt. s. 323
Milton Friedman, Społeczną powinnością biznesu jest (jedynie) pomnażanie zysków”
„Istnieje tylko jeden jedyny rodzaj odpowiedzialności ze strony biznesu - wykorzystać swe zasoby i podejmować działalność w celu zwiększania własnych zysków.” Należy kumulować zysk „na tyle, na ile pozostaje to w zgodzie z regułami gry. Innymi słowy - angażować się w otwartą i wolną konkurencję, bez podstępów i oszustw.”
Neoliberalizm cechuje wiara, że na zderegulowanym rynku „ludzie są w stanie dobrowolnie samoograniczyć własną żądzę zysku by w ramach funkcjonującego wolnego rynku osiągnąć sukces życiowy i cieszyć się szacunkiem.”
Przekonanie o możliwości budowy sytemu gospodarczego bez uznania zasad etycznych
• Wiara, że rynek zamieni ludzką przywarę jaką jest chciwość w publiczne dobro
liberałowie i neoliberałowie nawiązują do Bernarda Mandeville w 1705 również wierzył, że „matactwo, luksus pycha bowiem, darzą nas czymś co jest jak zdrowie.(dla gospodarki) i z grzechu korzyść też wyniknie, zaś splendorem nie jest cnota goła”.
Wielki sen o tym, że uwolniony od regulacji rynek stworzy samoorganizujący się ład (katalaksję) okazał się tylko snem.
•Chciwość jaką rozbudza turbokapitalizm staje się przyczyną jego upadku.
•Nie znaczy to by popaść w drugą skrajność. Dlatego oprócz ostrożnego stosowania prawa i działania organów nadzoru i kontroli należy powrócić do wewnętrznej samoregulacji jaką proponuje etyka.
Pytania do testu: Jakie źródła kryzysu upatruje etyka biznesu?
Jak ocenia moralnie chciwość?
Wykład 2b
ETYKA BIZNESU Wykład 2b
1 MORALNOŚĆ ŻYCIA GOSPODARCZEGO :
PRZYCZYNY KRYTYCZNEGO SPOJRZENIA NA KONDYCJĘ MORALNĄ BIZNESU:
• DOŚWIADCZENIA WŁASNE
• OBSERWACJA DZIAŁANIA SMALL BIZNESU
• SKANDALIZUJĄCE RELACJE MEDIALNE
• ENUNCJACJE LUDZI BIZNESU
NIEETYCZNE PRAKTYKI DZIAŁAŃ GOSPODARCZYCH
• GLOBALNE
• STANY ZJEDNOCZONE
• EUROPA
• POLSKA
UŚCIŚLENIA TERMINOLOGICZNE:
MORALNOŚĆ: ZBIÓR NORM I ZASAD FAKTYCZNIE REALIZOWANYCH W DZIAŁANIU GRUPOWYM I INDYWIDUALNYM
ETYKA:
• NAUKA, KTÓREJ ZADANIEM JEST KRYTYCZNA REFLEKSJA NAD MORALNOŚCIĄ
• TEORIA UZASADNIAJĄCA: OCENY, WZORCE I NORMY DZIAŁANIA
• SKODYFIKOWANY ZESPÓŁ: NORM, ZASAD I STANDARDÓW ZACHOWAŃ OKREŚLONEJ ZBIOROWOŚCI
ETOS
• OBYCZAJ: NAŚLADOWANIE ZACHOWA USANKCJONOWANYCH PRZEZ TRADYCJĘ
• ZWYCZAJ: STWORZONE PRZEZ ORGANIZACJĘ, WSPÓLNOTĘ TYPY ZACHOWAŃ
ETHICS: STANDARDY DOBREGO ZACHOWANIA W SENSIE MORALNYM , WŁAŚCIWEGO W UZNANIU GRUPY BĄDŹ UZNANE ZA SPRAWIEDLIWE
BIZNES OD ANG.: BUSINESS TEN DO SŁÓW :
• BUSY : ZAPRACOWANY,
• BUSILY: SKRZĘTNIE , PRACOWICIE,
• BUSINESSLIKE : RZECZOWY , DOBRZE ZORGANIZOWANY
WNIOSKI
• POJĘCIE BIZNESU NIE WYKLUCZA MOŻLIWOŚCI REFLEKSJI ETYCZNEJ NAD GOSPODARKĄ [DLACZEGO?]
• ETYCZNY BIZNES JEST:
MOŻLIWY: MOŻNA ZWYCIĘŻAĆ NIE OSZUKUJĄC.
POTRZEBNY: ” NAJLEPSZĄ STRATEGIĄ JEST UCZCIWOŚĆ” B.FRANKLIN
KONIECZNY: ”PACTA SUND SERVANDA” UMOWY MUSZĄ BYĆ DOTRZYMYWANE.
SENS ETYCZNEJ REFLEKSJI NAD GOSPODARKĄ.
1) W KONCEPCJI NEOLIBERALNEJ DECYZJE W ŻYCIU GOSPODARCZYM SĄ NEUTRALNE:
ETYKA I ŻYCIE GOSPODARCZE STANOWIĄ ZBIORY ROZŁĄCZNE
Etyka w sensie prowadzenia refleksji moralnej w przypadku gospodarki nie ma sensu, wystarczy zwykła uczciwość.
„ ISTNIEJE TYLKO JEDEN JEDYNY RODZAJ ODPOWIEDZIALNOŚCI ZE STRONY ŚWIATA BIZNESU - WYKORZYSTAĆ SWE ZASOBY I PODEJMOWAĆ DZIAŁALNOŚĆ W CELU ZWIĘKSZENIA WŁASNYCH ZYSKÓW NA TYLE, NA ILE POZOSTAJE TO W ZGODZIE Z REGUŁAMI GRY. INNYMI SŁOWY - ANGAŻOWAĆ SIĘ W OTWARTĄ I WOLNĄ KONKURENCJĘ, BEZ PODSTĘPÓW I OSZUSTW.”
„ MOŻNA BY POWIEDZIEĆ, ŻE ODRÓŻNIANIE TEGO CO DOBRE OD TEGO CO ZŁE. NIE JEST NICZYM SZCZEGÓLNYM I NIE WYMAGA KOMENTARZY. ...W PROCESIE KSZTAŁTOWANIA CHARAKTERU TO CO NAZYWAMY EDUKACJĄ ETYCZNĄ NIE ODGRYWA ŻADNEJ ROLI”
2) WSZELKIE DECYZJE GOSPODARCZE MAJĄ KONSEKWENCJE MORALNE.
ŚW. TOMASZ Z AKWINU:
ETYKA == ŻYCIE GOSPODARCZE
3) ETYKA i ŻYCIE GOSPODARCZE JEST WE WZAJEMNEJ RELACJI POLEGAJĄCEJ NA TYM,IŻ
CZĘŚĆ DECYZJI GOSPODARCZYCH:
• MA CHARAKTER NEUTRALNY,
• PODLEGA OCENIE MORALNEJ:
1. OCENA NEGATYWNA N.P. UBOCZNE SKUTKI DZIAŁANIA SZKODLIWE DLA ŚRODOWISKA
2. OCENA POZYTYWNA N.P. TWORZENIE MIEJSC PRACY WZROSTU DOBROBYTU
3. BUDZI WĄTPLIWOŚCI MORALNE.
1 MORALNOŚĆ ŻYCIA GOSPODARCZEGO :
PRZYCZYNY KRYTYCZNEGO SPOJRZENIA NA KONDYCJĘ MORALNĄ BIZNESU:
• DOŚWIADCZENIA WŁASNE
• OBSERWACJA DZIAŁANIA SMALL BIZNESU
• SKANDALIZUJĄCE RELACJE MEDIALNE
• ENUNCJACJE LUDZI BIZNESU
NIEETYCZNE PRAKTYKI DZIAŁAŃ GOSPODARCZYCH
• GLOBALNE
• STANY ZJEDNOCZONE
• EUROPA
• POLSKA
UŚCIŚLENIA TERMINOLOGICZNE:
MORALNOŚĆ: ZBIÓR NORM I ZASAD FAKTYCZNIE REALIZOWANYCH W DZIAŁANIU GRUPOWYM I INDYWIDUALNYM
ETYKA:
• NAUKA, KTÓREJ ZADANIEM JEST KRYTYCZNA REFLEKSJA NAD MORALNOŚCIĄ
• TEORIA UZASADNIAJĄCA: OCENY, WZORCE I NORMY DZIAŁANIA
• SKODYFIKOWANY ZESPÓŁ: NORM, ZASAD I STANDARDÓW ZACHOWAŃ OKREŚLONEJ ZBIOROWOŚCI
ETOS
• OBYCZAJ: NAŚLADOWANIE ZACHOWA USANKCJONOWANYCH PRZEZ TRADYCJĘ
• ZWYCZAJ: STWORZONE PRZEZ ORGANIZACJĘ, WSPÓLNOTĘ TYPY ZACHOWAŃ
ETHICS: STANDARDY DOBREGO ZACHOWANIA W SENSIE MORALNYM , WŁAŚCIWEGO W UZNANIU GRUPY BĄDŹ UZNANE ZA SPRAWIEDLIWE
BIZNES OD ANG.: BUSINESS TEN DO SŁÓW :
• BUSY : ZAPRACOWANY,
• BUSILY: SKRZĘTNIE , PRACOWICIE,
• BUSINESSLIKE : RZECZOWY , DOBRZE ZORGANIZOWANY
WNIOSKI
• POJĘCIE BIZNESU NIE WYKLUCZA MOŻLIWOŚCI REFLEKSJI ETYCZNEJ NAD GOSPODARKĄ [DLACZEGO?]
• ETYCZNY BIZNES JEST:
MOŻLIWY: MOŻNA ZWYCIĘŻAĆ NIE OSZUKUJĄC.
POTRZEBNY: ” NAJLEPSZĄ STRATEGIĄ JEST UCZCIWOŚĆ” B.FRANKLIN
KONIECZNY: ”PACTA SUND SERVANDA” UMOWY MUSZĄ BYĆ DOTRZYMYWANE.
SENS ETYCZNEJ REFLEKSJI NAD GOSPODARKĄ.
1) W KONCEPCJI NEOLIBERALNEJ DECYZJE W ŻYCIU GOSPODARCZYM SĄ NEUTRALNE:
ETYKA I ŻYCIE GOSPODARCZE STANOWIĄ ZBIORY ROZŁĄCZNE
Etyka w sensie prowadzenia refleksji moralnej w przypadku gospodarki nie ma sensu, wystarczy zwykła uczciwość.
„ ISTNIEJE TYLKO JEDEN JEDYNY RODZAJ ODPOWIEDZIALNOŚCI ZE STRONY ŚWIATA BIZNESU - WYKORZYSTAĆ SWE ZASOBY I PODEJMOWAĆ DZIAŁALNOŚĆ W CELU ZWIĘKSZENIA WŁASNYCH ZYSKÓW NA TYLE, NA ILE POZOSTAJE TO W ZGODZIE Z REGUŁAMI GRY. INNYMI SŁOWY - ANGAŻOWAĆ SIĘ W OTWARTĄ I WOLNĄ KONKURENCJĘ, BEZ PODSTĘPÓW I OSZUSTW.”
„ MOŻNA BY POWIEDZIEĆ, ŻE ODRÓŻNIANIE TEGO CO DOBRE OD TEGO CO ZŁE. NIE JEST NICZYM SZCZEGÓLNYM I NIE WYMAGA KOMENTARZY. ...W PROCESIE KSZTAŁTOWANIA CHARAKTERU TO CO NAZYWAMY EDUKACJĄ ETYCZNĄ NIE ODGRYWA ŻADNEJ ROLI”
2) WSZELKIE DECYZJE GOSPODARCZE MAJĄ KONSEKWENCJE MORALNE.
ŚW. TOMASZ Z AKWINU:
ETYKA == ŻYCIE GOSPODARCZE
3) ETYKA i ŻYCIE GOSPODARCZE JEST WE WZAJEMNEJ RELACJI POLEGAJĄCEJ NA TYM,IŻ
CZĘŚĆ DECYZJI GOSPODARCZYCH:
• MA CHARAKTER NEUTRALNY,
• PODLEGA OCENIE MORALNEJ:
1. OCENA NEGATYWNA N.P. UBOCZNE SKUTKI DZIAŁANIA SZKODLIWE DLA ŚRODOWISKA
2. OCENA POZYTYWNA N.P. TWORZENIE MIEJSC PRACY WZROSTU DOBROBYTU
3. BUDZI WĄTPLIWOŚCI MORALNE.
Etyka Biznesu Wykład 2
1 WPROWADZENIE DO ETYKI BIZNESU: Etyka a biznes . Moralność życia gospodarczego. Pojęcie etyki i moralności. Nieetyczne praktyki działań gospodarczych w USA, Unii Europejskiej i Polsce. Sens refleksji etycznej nad gospodarką.
1.1 POJĘCIA PODSTAWOWE
a ETYKA, BIZNES.
Business i słowa z nim związane: busy, businesslike wskazują na : zapracowanie, na pracowitość, rzeczowość związaną z podejmowaniem działalności gospodarczej jak również na prowadzenie interesów.
Ludzi biznesu jak i etyków od czasów co najmniej Arystotelesa nurtuje zagadnienie dotyczące istoty działania gospodarczego czy ogólniej samego biznesu.
Według Arystotelesa możemy podejmować dwa rodzaje działań na polu biznesu. Pierwszy rodzaj działalności skierowany jest na utrzymywanie dobrej kondycji antycznego przedsiębiorstwa jakim było gospodarstwo rodzinne czyli oikos. Stanowiło ono organizację, w której funkcje gospodarcze i społeczne wiązały się z obowiązkami powstałymi z więzi wspólnoty jaką jest rodzina i z przymusów ustroju niewolniczego. W czasach nowożytnych niewolników zastąpiły maszyny i pracownicy najemni a potem cała sieć urządzeń automatycznych i komputerów obsługiwanych przez personel W polu. etyki biznesu pojawiła się kwestia obrony godności i strzeżenia wartości osobowych.
Można jednak mimo, zmieniającej struktury gospodarczej mówić o prowadzeniu działalności gospodarczej wywodzącej się z idei kierowania oikos. Sztukę prowadzenia oikos nazywał Arystoteles oikonomiką. Prowadzą ją współcześni przedsiębiorcy i te grupy menedżerów, którym leży na sercu przede wszystkim utrzymanie dobrej kondycji firmy. Osiąga się ją nie na drodze szukania łatwego, szybkiego zysku i tym samym narażania firmy na zbytnie ryzyko lecz poprzez działania długofalowe umacniające miejsce firmy na rynku.
W tym duchu we współczesnej etyce biznesu ukształtowało się przekonanie, że maksymalizacja zysku nie jest celem działania gospodarczego a rezultatem jego prawidłowej realizacji.
„ Biznes nastawiony jest na zysk. Jednak osiąga go dostarczając dobra i usługi, a znaczną część inwestuje stwarzając miejsca pracy. Zysk nie jest końcem ani celem ostatecznym działalności gospodarczej jest on rozdzielony i ponownie inwestowany.” Uzyskanie zysku jest efektem właściwego działania gospodarczego, służy do pomiaru kondycji firmy i w tym sensie stanowi przedmiot zabiegów, ale nie jest celem w tym sensie że każda czynność w ramach projektowanych działań gospodarczych od razu ma przynieść zysk i tylko takie działania , które natychmiast przynoszą zysk są podejmowane.
Kiedy prawidłowo zostaje przeprowadzony projekt gospodarczy czy operacja finansowa to wtedy też automatycznie wzrasta wartość właścicielska firmy na którą składa się suma oczekiwanych dywidend oraz zysk kapitałowy jaki osiągnąć może właściciel ze swojego wkładu inwestycyjnego. Jej wzrost ma być celem współczesnego biznesu. „ Celem definiującym biznes jest maksymalizacja wartości dla właściciela w długim okresie przez sprzedaż towarów i usług” Firma solidna o dobrej opinii podejmująca długofalowe projekty gospodarcze i poprzez uczciwe działanie redukująca ryzyko związane z pokusą uzyskania szybkiego zysku stanowi rzeczywistą wartość dla właściciela jej akcji. Taki jest cel prowadzenia przedsiębiorstwa.
Jednak jak zauważył już Arystoteles w IV w p.n.e. oprócz sztuki zarządzania gospodarstwem (oikonomia) istnieje sztuka zarobkowania (chremastyka). Określa ona sposoby osiągania jak największego zysku, przeważnie z samych operacji finansowych. Nie chodzi o rozwój przedsiębiorstwa ani o zapewnienie godziwych warunków życia dla własnej rodziny czy jak to ma miejsce współcześnie dla pracowników. Celem staje się szybki zysk a motywem bogacenie bez granic. Nieograniczona żądza posiadania więcej i więcej (pleonaksja) prowadzi do podejmowania działań nie liczących się z normami etycznymi. Jest również przyczyną nie osiągnięcia głębokiej satysfakcji płynącej z poczucia spełnienia. Ten stan spełnienia, wewnętrznej harmonii nazywał Arystoteles swoistym rodzajem szczęścia :eudajmonią. Żądza posiadania nie mająca granic: pleonaksja prowadzi do odczuwania stałego niezadowolenia z aktualnego stopnia bogactwa.
ETYKA BIZNESU
Istnieje zależność pomiędzy stopniem zdziwienia jakie budzi termin: etyka biznesu a rozwojem gospodarczym. Im gospodarcze powiązania stają się bardziej skomplikowane, im działają większe firmy, w których trzeba profesjonalnie zarządzać i nie można pozwolić sobie na nie uwzględnienie wszystkich czynników warunkujących uprawianie biznesu, tym z większym zrozumieniem ukazuje się konieczność zajmowania etyką biznesu.
To zrozumienie wiąże się również z poziomem moralnym reprezentowanym przez pracowników i studentów.
Duży wpływ ma też faza rozwoju kultury organizacyjnej jaka cechuje dane przedsiębiorstwo jak i dominujący rodzaj kultury rynkowej. W oparciu o ich doświadczenie pracownicy i studenci zdobywają bądź tracą przeświadczenie o potrzebie etyki w działaniu biznesu.
Etyka biznesu (business ethics) uprawniana w Stanach Zjednoczonych stanowi przedmiot kursów M.B.A.
Zainteresowanie etyką biznesu i potrzeba jej prezentacji na uczelniach amerykańskich zostało zainspirowane z początku serią katastrof ekologicznych wywołanych całkowitym brakiem odpowiedzialności, niemoralnym zachowaniem koncernów jak i spektakularnymi aferami na giełdzie amerykańskiej.
1984 Bhopal : zginęło 2000 osób a 100 tys. osób było poszkodowanych w wyniku wybuchu w fabryce nawozów sztucznych ( odwlekanie decyzji z zamknięciem, prośba rządu Indii na kontynuację produkcji, gdyż fabryka produkowała potrzebne nawozy i dawała miejsca pracy, brak odpowiedzialności),
1988 Piper Alfa pracująca dla Shella zatrucie Morza Północnego,
1999 Exxon Valdez wyciek 11,2 ml galonów ropy na wybrzeża Alaski i Kolumbii Brytyjskiej
Tak więc, sama historia działalności gospodarczej ukazując nieetyczną stronę kapitalizmu zmusiła niejako do zajęcia się problemami etycznymi życia gospodarczego.
1987 Powstaje inicjatywa ludzi biznesu: John Shade przechodzący na emeryturę Przewodniczący komisji papierów wartościowych przeznacza 20 milionów dolarów na ufundowanie pierwszej Katedry Etyki Biznesu w Szkole Harwardzkiej.
Argumentacja na rzecz uprawiania etyki biznesu :
Etyka, jej poznanie i stosowanie ma służyć lepszemu robieniu interesów. Odpowiedzialność etyczna ma usprawnić działanie firm i zmniejszać koszty ewentualnych konfliktów wypływających z nieznajomości przez świat biznesu obowiązujących reguł moralnych. ETYKA SIĘ OPŁACA.
Etyka biznesu prowadzi etyczną refleksję nad zachowaniami ludzi pełniącymi określone role w organizacjach. Pokazuje jak najlepiej mają pełnić swoje funkcje. Ukazuje zadania, przed którymi staje organizacja - spółka jak i jednostki. Etyka biznesu jest, więc uprawiana przede wszystkim, jako uzupełnienie teorii zarządzania. ETYKA USPRAWNIA ZARZĄDZANIE.
Etyka biznesu ma wytworzyć umiejętność kierowania ludźmi w oparciu o etykę . Etyczne przywództwo, jako zadanie dla liderów, profesjonalistów działających w biznesie rodzi przed etyką biznesu specyficzne zadanie. ETYKA BIZNESU NARZĘDZIEM LIDERÓW..
Etyka biznesu rozważa zagadnienie o fundamentalnym znaczeniu dla samej etyki i dla samego biznesu, a mianowicie zagadnienie ewentualnego ponoszenia odpowiedzialności moralnej przez spółki prawa handlowego oraz przez jednostki w niej działające.
ETYKA BIZNESU ROZPATRUJE PROBLEM ODPOWIEDZIALNOŚCI PRACOWNICZEJ I KORPORACYJNEJ.
Najskrajniejsze stanowisko reprezentuje Milton Friedman głoszący, że etyka biznesu jest ideologią i jest niepotrzebna, gdyż wystarczy by „zaangażować się w otwartą i wolną konkurencję bez podstępu i oszustw” . W biznesie wystarczy zwykła przyzwoitość. ” Powinnością menedżera jest maksymalizować zysk”
Etycy biznesu nie zgadzają się z tym osądem i starają się wyciągnąć konsekwencje z faktu odpowiedzialności moralnej ponoszonej przez spółki.
Edward Freeman przedstawia koncepcje modelu zarządzania spółką uwzględniającą prawa osób żywotnie zainteresowanych (stakeholders) wobec których firma może mieć określone zobowiązania. Należą do nich często osoby i wspólnoty, na które ma wpływ działalność organizacji np. wspólnoty lokalne. Widać na tym przykładzie, że refleksja etyczna nad biznesem prowadzi w konsekwencji do przebudowy schematów zarządzania firmą (powoływania np. komisji mieszanych, w których pewien głos mają osoby żywotnie zainteresowane).
Etyka biznesu może więc usprawniać zarządzanie. Dlatego też jej nauczanie na kursach M.B.A. ma często bardzo praktyczny wyraz polegający na rozwiązywaniu lub komentowaniu przykładów (keysów), czyli polega na analizie studium przypadku czy przybiera na wzór innych programów nauczania, postać gier decyzyjnych uwzględniających problematykę etyczną.
Richard W. Doss, w książce pod tytułem „Etyczny biznes” uważa, że do istotnych zadań etyki biznesu należy na początku uświadomienie natury samego życia gospodarczego i celu jaki ma realizować świat biznesu. Przedstawia on cztery zadania jakie stoją przed etyką biznesu:
ZADANIA ETYKI BIZNESU.
Pierwszym podstawowym zadaniem etyki biznesu jest ukazanie etycznych problemów jakie nastręcza działanie podlegające ocenie ekonomicznej i jednocześnie respektujące nakazy społecznej odpowiedzialności.
Drugim zadaniem stojącym przed etyką biznesu jest zajęcie się problematyką etyki pracy. Sprowadza się ono do odpowiedzi na pytania: o jakość relacji pomiędzy pracodawcą a personelem, o bezpieczeństwo pracy, o lojalność, dyscyplinę, prawa, o prawo do ujawniania nieetycznych zachowań organizacji, o prywatność i konflikt interesów. Następnie etyka biznesu zajmuje się etyką zawodową szczególnie prawników, polityków dziennikarzy, czyli wszystkich tych, którzy korzystają z dostępu do poufnych informacji. Przy czym etyka biznesu zwraca baczną uwagę na kwestie prywatności i zaufania.
Trzecim zadaniem etyki biznesu stanowi rozpatrzenie zespół problemów związanych z relacją pomiędzy konsumentem a światem biznesu. Należą do nich zagadnienie odpowiedzialności producenta za bezpieczeństwo i jakość produktu jak i za właściwą reklamę.
Czwartym zadaniem , które podejmuje etyka biznesu jej przemyślenie zespołu zagadnień dotyczącego stosunku świata biznesu do naturalnego środowiska, populacji i odpowiedzialności za przyszłe pokolenia.
Natomiast Manuel G. Velasquez, w książce pod tytułem „ Koncepcje i przykłady etyki biznesu” stwierdza, że, celem etyki biznesu jest: „ zdobycie przez menedżerów wiedzy, która pozwoli im na rozpoznanie i konfrontacje z rodzącymi się w firmie dylematami moralnymi. W tym celu niezbędną staje się (według autora) potrzeba poznania etycznych zasad i etycznych koncepcji” .
Z kolei Elizabeth Vallance w książce pod tytułem: ”Etyka biznesu w działaniu” z brytyjskiej perspektywy w bardzo podobny sposób jak Amerykanie określa czym ma być etyka biznesu.
Zwraca ona bowiem uwagę na usprawnienie funkcji decyzyjnych. Etyka biznesu ma stanowić zespół dyrektyw i system kontroli decyzji z punktu widzenia korporacji.
Etyka biznesu jak widać z załączonych charakterystyk stanowi rodzaj etyki stosowanej o ściśle określonym celu.
Możemy postarać się o uporządkowanie wymienionych celów etyki biznesu.
CELE ETYKI BIZNESU:
1. Podstawowym celem sytuującym etykę biznesu w obszarze problematyki sprawnego zarządzania stanowi podejmowanie decyzji trafnych z punktu organizacji, a więc ekonomicznie i etycznie uzasadnionych jak i rozwiązywanie konfliktów etycznych powstałych w wyniku działania organizacji. Narzędzia i procedury etyki biznesu pełnią funkcję systemu nawigacyjnego nadającego bezpieczny kierunek działaniom gospodarczym.
2. Kolejnym celem jaki stawia przed sobą etyka biznesu jest zapewnienie maksymalnej efektywności poprzez eliminację możliwości konfliktów w długim okresie czasu.
3. Etyka biznesu umożliwia również odnalezienie wspólnych reguł dla stron konfliktu, połączenia wymogów organizacyjnych z poszanowaniem wartości osobowych. Wprowadza etyczne standardy zachowań.
4. Jej celem jest też etyczna analiza zobowiązań zawodowych.
5. Etyka biznesu ma również na celu poszerzenie zakresu racjonalności. Odsłania ona szerszą perspektywę kalkulacji zysków i strat. Dotyczy ona nie tylko interesów indywidualnych pracowników czy firmy, ale ukazuje potrzebę uwzględnienia przy analizie zysków i strat również interesów lokalnych, regionalnych a nawet globalnych.
6. Należy również wspomnieć o celu integracyjnym etyki biznesu, który spełnia dzięki ustaleniu jednolitych norm obowiązujących wszystkich działających na rzecz organizacji.
Wymienione powyżej cele w sposób ścisły wyznaczają zakres i głębie problematyzacji związków pomiędzy etyką a ekonomią, życiem gospodarczym a moralnością. Owe związki zawsze są badane ze względu na cel określony przez etykę biznesu. Również w dużej mierze samo uzasadnienie etyki biznesu odwołuje się do podniesienia efektywności, jakie osiąga się przez wprowadzenie procedur etycznych przy podejmowaniu decyzji gospodarczych.
Zastosowanie teorii etycznych przez etykę biznesu ulega często pewnemu ograniczeniu ze względu na wymogi rentowności przedsiębiorstw. W tym sensie etyka biznesu ukazuje na ile teorie etyczne mogą być zrealizowane przez świat biznesu bez szkody na efektywność działania, a w jakich przypadkach należy bezwzględnie zachować wartości nawet kosztem dalszego prowadzenia biznesu.
Tworzenie szerszych teorii miejsca etyki w życiu gospodarczym i społecznym prowadzi do odsłonięcia funkcji jaką pełni etyka w biznesie.
Najlepszym tego przykładem jest twórczość ekonomisty i filozofa moralnego Kennetha E. Bouldinga.
Jego teoria ukazuje trzy podsystemy życia społecznego: wymiany, groźby i integracji.
System integracji oparty jest na wcielaniu w życie na wszystkich szczeblach życia społecznego wspólnego systemu wartości. Zadanie to ma wypełniać: rodzina, szkoła, kościoły, państwo. Dzięki tym instytucjom z osób działających ze względu na swój własny interes tworzy się wspólnota.
Amerykanie są świadomi tej funkcji etyki. Odwołanie do wspólnych wartości jest charakterystyczne dla amerykańskiego etosu narodowego. Dlatego jeśli chodzi o zagrożenie interesów gospodarczych Stanów Zjednoczonych Amerykanie skłonni są do powoływania się na obronę zasad moralnych czy prawa człowieka. Wiedzą bowiem, co podkreśla Kenneth E. Boulding, że „instytucje wymiany nie rozwijają same w sobie dostatecznie systemu integracji.” Nieraz należy odwołać się, szczególnie w sytuacji zagrożenia, do wspólnych wartości.
Etyka jest ważna dla efektywnego działania gospodarczego, gdyż brakuje „ efektów emocjonalnych, dlatego nie wywołują one uczuć lojalności, oddania ani poświęcenia. Właśnie bez nich , wedle Kennetha E. Bouldinga nie możliwe jest funkcjonowanie społeczeństwa zapewniającego ramy dla działania biznesu.. W momentach szczególnych wymagane są inne motywacje niż te, które stanowią inspiracje działań gospodarczych. W społeczeństwie, gdzie dominują instytucje wymiany rośnie, więc również potrzeba nauczania wspólnie uznanych zasad moralnych i jest to zadanie, które stoi przed etyką.
W ujęciu Kennetha E. Bouldinga etyka biznesu ma zapobiegać łamaniu zasad moralnych chroniąc społeczeństwo przed dezintegracją. „Istnieje bowiem, przestrzega autor, poważne niebezpieczeństwo, że instytucje rynkowe mogą rozwijać w jednostkach zarządzających szkodliwy typ etyki osobistej niebezpieczny dla przetrwania tychże instytucji. U człowieka, którego życie upływa niemal wyłącznie wśród ksiąg rachunkowych i który całą swą uwagę skupia na szczegółach życia ekonomicznego i organizacji, internalizacja podstawowych cnót: uczciwości i rzetelności ulega stopniowemu osłabieniu. System wymiany niemal zawsze dostarcza jednostkom możliwości uzyskania indywidualnych korzyści przez poświęcenie zasad moralnych.”
Rolą etyki biznesu jest nie tylko uświadomienie zasad moralnych, lecz przede wszystkim przekonanie o konieczności ich przestrzegania dla dobra wszystkich.
Nowej argumentacji za racja uprawiania etyki biznesu jako przedmiotu akademickiego poszukuje Norman E. Bowie.
POZIOMY ROZWAŻAŃ ETYKI BIZNESU.
MIKRO problemy moralne wynikające z indywidualnych działań: przekraczanie norm, uzasadnianie praw jednostkowych, granice zobowiązań względem organizacji,
MEZO odpowiedzialność przedsiębiorstwa, problemy zarządzania,
MAKRO moralna ocena działania rynku, ocena funkcjonowania zasady sprawiedliwości
GLOBALNY odpowiedzialność przedsiębiorstw w skali globalnej
Pytania do testu:
Etyka biznesu kiedy powstała? (Arystoteles i lata 80 XX wieku)
Czy uprawianie biznesu wyklucza postawy etyczne. Analiza słowa business i ethics i ethos.
Jakie są cele uprawiania etyki biznesu?
Jakie są poziomy rozważań etyki biznesu?
1.1 POJĘCIA PODSTAWOWE
a ETYKA, BIZNES.
Business i słowa z nim związane: busy, businesslike wskazują na : zapracowanie, na pracowitość, rzeczowość związaną z podejmowaniem działalności gospodarczej jak również na prowadzenie interesów.
Ludzi biznesu jak i etyków od czasów co najmniej Arystotelesa nurtuje zagadnienie dotyczące istoty działania gospodarczego czy ogólniej samego biznesu.
Według Arystotelesa możemy podejmować dwa rodzaje działań na polu biznesu. Pierwszy rodzaj działalności skierowany jest na utrzymywanie dobrej kondycji antycznego przedsiębiorstwa jakim było gospodarstwo rodzinne czyli oikos. Stanowiło ono organizację, w której funkcje gospodarcze i społeczne wiązały się z obowiązkami powstałymi z więzi wspólnoty jaką jest rodzina i z przymusów ustroju niewolniczego. W czasach nowożytnych niewolników zastąpiły maszyny i pracownicy najemni a potem cała sieć urządzeń automatycznych i komputerów obsługiwanych przez personel W polu. etyki biznesu pojawiła się kwestia obrony godności i strzeżenia wartości osobowych.
Można jednak mimo, zmieniającej struktury gospodarczej mówić o prowadzeniu działalności gospodarczej wywodzącej się z idei kierowania oikos. Sztukę prowadzenia oikos nazywał Arystoteles oikonomiką. Prowadzą ją współcześni przedsiębiorcy i te grupy menedżerów, którym leży na sercu przede wszystkim utrzymanie dobrej kondycji firmy. Osiąga się ją nie na drodze szukania łatwego, szybkiego zysku i tym samym narażania firmy na zbytnie ryzyko lecz poprzez działania długofalowe umacniające miejsce firmy na rynku.
W tym duchu we współczesnej etyce biznesu ukształtowało się przekonanie, że maksymalizacja zysku nie jest celem działania gospodarczego a rezultatem jego prawidłowej realizacji.
„ Biznes nastawiony jest na zysk. Jednak osiąga go dostarczając dobra i usługi, a znaczną część inwestuje stwarzając miejsca pracy. Zysk nie jest końcem ani celem ostatecznym działalności gospodarczej jest on rozdzielony i ponownie inwestowany.” Uzyskanie zysku jest efektem właściwego działania gospodarczego, służy do pomiaru kondycji firmy i w tym sensie stanowi przedmiot zabiegów, ale nie jest celem w tym sensie że każda czynność w ramach projektowanych działań gospodarczych od razu ma przynieść zysk i tylko takie działania , które natychmiast przynoszą zysk są podejmowane.
Kiedy prawidłowo zostaje przeprowadzony projekt gospodarczy czy operacja finansowa to wtedy też automatycznie wzrasta wartość właścicielska firmy na którą składa się suma oczekiwanych dywidend oraz zysk kapitałowy jaki osiągnąć może właściciel ze swojego wkładu inwestycyjnego. Jej wzrost ma być celem współczesnego biznesu. „ Celem definiującym biznes jest maksymalizacja wartości dla właściciela w długim okresie przez sprzedaż towarów i usług” Firma solidna o dobrej opinii podejmująca długofalowe projekty gospodarcze i poprzez uczciwe działanie redukująca ryzyko związane z pokusą uzyskania szybkiego zysku stanowi rzeczywistą wartość dla właściciela jej akcji. Taki jest cel prowadzenia przedsiębiorstwa.
Jednak jak zauważył już Arystoteles w IV w p.n.e. oprócz sztuki zarządzania gospodarstwem (oikonomia) istnieje sztuka zarobkowania (chremastyka). Określa ona sposoby osiągania jak największego zysku, przeważnie z samych operacji finansowych. Nie chodzi o rozwój przedsiębiorstwa ani o zapewnienie godziwych warunków życia dla własnej rodziny czy jak to ma miejsce współcześnie dla pracowników. Celem staje się szybki zysk a motywem bogacenie bez granic. Nieograniczona żądza posiadania więcej i więcej (pleonaksja) prowadzi do podejmowania działań nie liczących się z normami etycznymi. Jest również przyczyną nie osiągnięcia głębokiej satysfakcji płynącej z poczucia spełnienia. Ten stan spełnienia, wewnętrznej harmonii nazywał Arystoteles swoistym rodzajem szczęścia :eudajmonią. Żądza posiadania nie mająca granic: pleonaksja prowadzi do odczuwania stałego niezadowolenia z aktualnego stopnia bogactwa.
ETYKA BIZNESU
Istnieje zależność pomiędzy stopniem zdziwienia jakie budzi termin: etyka biznesu a rozwojem gospodarczym. Im gospodarcze powiązania stają się bardziej skomplikowane, im działają większe firmy, w których trzeba profesjonalnie zarządzać i nie można pozwolić sobie na nie uwzględnienie wszystkich czynników warunkujących uprawianie biznesu, tym z większym zrozumieniem ukazuje się konieczność zajmowania etyką biznesu.
To zrozumienie wiąże się również z poziomem moralnym reprezentowanym przez pracowników i studentów.
Duży wpływ ma też faza rozwoju kultury organizacyjnej jaka cechuje dane przedsiębiorstwo jak i dominujący rodzaj kultury rynkowej. W oparciu o ich doświadczenie pracownicy i studenci zdobywają bądź tracą przeświadczenie o potrzebie etyki w działaniu biznesu.
Etyka biznesu (business ethics) uprawniana w Stanach Zjednoczonych stanowi przedmiot kursów M.B.A.
Zainteresowanie etyką biznesu i potrzeba jej prezentacji na uczelniach amerykańskich zostało zainspirowane z początku serią katastrof ekologicznych wywołanych całkowitym brakiem odpowiedzialności, niemoralnym zachowaniem koncernów jak i spektakularnymi aferami na giełdzie amerykańskiej.
1984 Bhopal : zginęło 2000 osób a 100 tys. osób było poszkodowanych w wyniku wybuchu w fabryce nawozów sztucznych ( odwlekanie decyzji z zamknięciem, prośba rządu Indii na kontynuację produkcji, gdyż fabryka produkowała potrzebne nawozy i dawała miejsca pracy, brak odpowiedzialności),
1988 Piper Alfa pracująca dla Shella zatrucie Morza Północnego,
1999 Exxon Valdez wyciek 11,2 ml galonów ropy na wybrzeża Alaski i Kolumbii Brytyjskiej
Tak więc, sama historia działalności gospodarczej ukazując nieetyczną stronę kapitalizmu zmusiła niejako do zajęcia się problemami etycznymi życia gospodarczego.
1987 Powstaje inicjatywa ludzi biznesu: John Shade przechodzący na emeryturę Przewodniczący komisji papierów wartościowych przeznacza 20 milionów dolarów na ufundowanie pierwszej Katedry Etyki Biznesu w Szkole Harwardzkiej.
Argumentacja na rzecz uprawiania etyki biznesu :
Etyka, jej poznanie i stosowanie ma służyć lepszemu robieniu interesów. Odpowiedzialność etyczna ma usprawnić działanie firm i zmniejszać koszty ewentualnych konfliktów wypływających z nieznajomości przez świat biznesu obowiązujących reguł moralnych. ETYKA SIĘ OPŁACA.
Etyka biznesu prowadzi etyczną refleksję nad zachowaniami ludzi pełniącymi określone role w organizacjach. Pokazuje jak najlepiej mają pełnić swoje funkcje. Ukazuje zadania, przed którymi staje organizacja - spółka jak i jednostki. Etyka biznesu jest, więc uprawiana przede wszystkim, jako uzupełnienie teorii zarządzania. ETYKA USPRAWNIA ZARZĄDZANIE.
Etyka biznesu ma wytworzyć umiejętność kierowania ludźmi w oparciu o etykę . Etyczne przywództwo, jako zadanie dla liderów, profesjonalistów działających w biznesie rodzi przed etyką biznesu specyficzne zadanie. ETYKA BIZNESU NARZĘDZIEM LIDERÓW..
Etyka biznesu rozważa zagadnienie o fundamentalnym znaczeniu dla samej etyki i dla samego biznesu, a mianowicie zagadnienie ewentualnego ponoszenia odpowiedzialności moralnej przez spółki prawa handlowego oraz przez jednostki w niej działające.
ETYKA BIZNESU ROZPATRUJE PROBLEM ODPOWIEDZIALNOŚCI PRACOWNICZEJ I KORPORACYJNEJ.
Najskrajniejsze stanowisko reprezentuje Milton Friedman głoszący, że etyka biznesu jest ideologią i jest niepotrzebna, gdyż wystarczy by „zaangażować się w otwartą i wolną konkurencję bez podstępu i oszustw” . W biznesie wystarczy zwykła przyzwoitość. ” Powinnością menedżera jest maksymalizować zysk”
Etycy biznesu nie zgadzają się z tym osądem i starają się wyciągnąć konsekwencje z faktu odpowiedzialności moralnej ponoszonej przez spółki.
Edward Freeman przedstawia koncepcje modelu zarządzania spółką uwzględniającą prawa osób żywotnie zainteresowanych (stakeholders) wobec których firma może mieć określone zobowiązania. Należą do nich często osoby i wspólnoty, na które ma wpływ działalność organizacji np. wspólnoty lokalne. Widać na tym przykładzie, że refleksja etyczna nad biznesem prowadzi w konsekwencji do przebudowy schematów zarządzania firmą (powoływania np. komisji mieszanych, w których pewien głos mają osoby żywotnie zainteresowane).
Etyka biznesu może więc usprawniać zarządzanie. Dlatego też jej nauczanie na kursach M.B.A. ma często bardzo praktyczny wyraz polegający na rozwiązywaniu lub komentowaniu przykładów (keysów), czyli polega na analizie studium przypadku czy przybiera na wzór innych programów nauczania, postać gier decyzyjnych uwzględniających problematykę etyczną.
Richard W. Doss, w książce pod tytułem „Etyczny biznes” uważa, że do istotnych zadań etyki biznesu należy na początku uświadomienie natury samego życia gospodarczego i celu jaki ma realizować świat biznesu. Przedstawia on cztery zadania jakie stoją przed etyką biznesu:
ZADANIA ETYKI BIZNESU.
Pierwszym podstawowym zadaniem etyki biznesu jest ukazanie etycznych problemów jakie nastręcza działanie podlegające ocenie ekonomicznej i jednocześnie respektujące nakazy społecznej odpowiedzialności.
Drugim zadaniem stojącym przed etyką biznesu jest zajęcie się problematyką etyki pracy. Sprowadza się ono do odpowiedzi na pytania: o jakość relacji pomiędzy pracodawcą a personelem, o bezpieczeństwo pracy, o lojalność, dyscyplinę, prawa, o prawo do ujawniania nieetycznych zachowań organizacji, o prywatność i konflikt interesów. Następnie etyka biznesu zajmuje się etyką zawodową szczególnie prawników, polityków dziennikarzy, czyli wszystkich tych, którzy korzystają z dostępu do poufnych informacji. Przy czym etyka biznesu zwraca baczną uwagę na kwestie prywatności i zaufania.
Trzecim zadaniem etyki biznesu stanowi rozpatrzenie zespół problemów związanych z relacją pomiędzy konsumentem a światem biznesu. Należą do nich zagadnienie odpowiedzialności producenta za bezpieczeństwo i jakość produktu jak i za właściwą reklamę.
Czwartym zadaniem , które podejmuje etyka biznesu jej przemyślenie zespołu zagadnień dotyczącego stosunku świata biznesu do naturalnego środowiska, populacji i odpowiedzialności za przyszłe pokolenia.
Natomiast Manuel G. Velasquez, w książce pod tytułem „ Koncepcje i przykłady etyki biznesu” stwierdza, że, celem etyki biznesu jest: „ zdobycie przez menedżerów wiedzy, która pozwoli im na rozpoznanie i konfrontacje z rodzącymi się w firmie dylematami moralnymi. W tym celu niezbędną staje się (według autora) potrzeba poznania etycznych zasad i etycznych koncepcji” .
Z kolei Elizabeth Vallance w książce pod tytułem: ”Etyka biznesu w działaniu” z brytyjskiej perspektywy w bardzo podobny sposób jak Amerykanie określa czym ma być etyka biznesu.
Zwraca ona bowiem uwagę na usprawnienie funkcji decyzyjnych. Etyka biznesu ma stanowić zespół dyrektyw i system kontroli decyzji z punktu widzenia korporacji.
Etyka biznesu jak widać z załączonych charakterystyk stanowi rodzaj etyki stosowanej o ściśle określonym celu.
Możemy postarać się o uporządkowanie wymienionych celów etyki biznesu.
CELE ETYKI BIZNESU:
1. Podstawowym celem sytuującym etykę biznesu w obszarze problematyki sprawnego zarządzania stanowi podejmowanie decyzji trafnych z punktu organizacji, a więc ekonomicznie i etycznie uzasadnionych jak i rozwiązywanie konfliktów etycznych powstałych w wyniku działania organizacji. Narzędzia i procedury etyki biznesu pełnią funkcję systemu nawigacyjnego nadającego bezpieczny kierunek działaniom gospodarczym.
2. Kolejnym celem jaki stawia przed sobą etyka biznesu jest zapewnienie maksymalnej efektywności poprzez eliminację możliwości konfliktów w długim okresie czasu.
3. Etyka biznesu umożliwia również odnalezienie wspólnych reguł dla stron konfliktu, połączenia wymogów organizacyjnych z poszanowaniem wartości osobowych. Wprowadza etyczne standardy zachowań.
4. Jej celem jest też etyczna analiza zobowiązań zawodowych.
5. Etyka biznesu ma również na celu poszerzenie zakresu racjonalności. Odsłania ona szerszą perspektywę kalkulacji zysków i strat. Dotyczy ona nie tylko interesów indywidualnych pracowników czy firmy, ale ukazuje potrzebę uwzględnienia przy analizie zysków i strat również interesów lokalnych, regionalnych a nawet globalnych.
6. Należy również wspomnieć o celu integracyjnym etyki biznesu, który spełnia dzięki ustaleniu jednolitych norm obowiązujących wszystkich działających na rzecz organizacji.
Wymienione powyżej cele w sposób ścisły wyznaczają zakres i głębie problematyzacji związków pomiędzy etyką a ekonomią, życiem gospodarczym a moralnością. Owe związki zawsze są badane ze względu na cel określony przez etykę biznesu. Również w dużej mierze samo uzasadnienie etyki biznesu odwołuje się do podniesienia efektywności, jakie osiąga się przez wprowadzenie procedur etycznych przy podejmowaniu decyzji gospodarczych.
Zastosowanie teorii etycznych przez etykę biznesu ulega często pewnemu ograniczeniu ze względu na wymogi rentowności przedsiębiorstw. W tym sensie etyka biznesu ukazuje na ile teorie etyczne mogą być zrealizowane przez świat biznesu bez szkody na efektywność działania, a w jakich przypadkach należy bezwzględnie zachować wartości nawet kosztem dalszego prowadzenia biznesu.
Tworzenie szerszych teorii miejsca etyki w życiu gospodarczym i społecznym prowadzi do odsłonięcia funkcji jaką pełni etyka w biznesie.
Najlepszym tego przykładem jest twórczość ekonomisty i filozofa moralnego Kennetha E. Bouldinga.
Jego teoria ukazuje trzy podsystemy życia społecznego: wymiany, groźby i integracji.
System integracji oparty jest na wcielaniu w życie na wszystkich szczeblach życia społecznego wspólnego systemu wartości. Zadanie to ma wypełniać: rodzina, szkoła, kościoły, państwo. Dzięki tym instytucjom z osób działających ze względu na swój własny interes tworzy się wspólnota.
Amerykanie są świadomi tej funkcji etyki. Odwołanie do wspólnych wartości jest charakterystyczne dla amerykańskiego etosu narodowego. Dlatego jeśli chodzi o zagrożenie interesów gospodarczych Stanów Zjednoczonych Amerykanie skłonni są do powoływania się na obronę zasad moralnych czy prawa człowieka. Wiedzą bowiem, co podkreśla Kenneth E. Boulding, że „instytucje wymiany nie rozwijają same w sobie dostatecznie systemu integracji.” Nieraz należy odwołać się, szczególnie w sytuacji zagrożenia, do wspólnych wartości.
Etyka jest ważna dla efektywnego działania gospodarczego, gdyż brakuje „ efektów emocjonalnych, dlatego nie wywołują one uczuć lojalności, oddania ani poświęcenia. Właśnie bez nich , wedle Kennetha E. Bouldinga nie możliwe jest funkcjonowanie społeczeństwa zapewniającego ramy dla działania biznesu.. W momentach szczególnych wymagane są inne motywacje niż te, które stanowią inspiracje działań gospodarczych. W społeczeństwie, gdzie dominują instytucje wymiany rośnie, więc również potrzeba nauczania wspólnie uznanych zasad moralnych i jest to zadanie, które stoi przed etyką.
W ujęciu Kennetha E. Bouldinga etyka biznesu ma zapobiegać łamaniu zasad moralnych chroniąc społeczeństwo przed dezintegracją. „Istnieje bowiem, przestrzega autor, poważne niebezpieczeństwo, że instytucje rynkowe mogą rozwijać w jednostkach zarządzających szkodliwy typ etyki osobistej niebezpieczny dla przetrwania tychże instytucji. U człowieka, którego życie upływa niemal wyłącznie wśród ksiąg rachunkowych i który całą swą uwagę skupia na szczegółach życia ekonomicznego i organizacji, internalizacja podstawowych cnót: uczciwości i rzetelności ulega stopniowemu osłabieniu. System wymiany niemal zawsze dostarcza jednostkom możliwości uzyskania indywidualnych korzyści przez poświęcenie zasad moralnych.”
Rolą etyki biznesu jest nie tylko uświadomienie zasad moralnych, lecz przede wszystkim przekonanie o konieczności ich przestrzegania dla dobra wszystkich.
Nowej argumentacji za racja uprawiania etyki biznesu jako przedmiotu akademickiego poszukuje Norman E. Bowie.
POZIOMY ROZWAŻAŃ ETYKI BIZNESU.
MIKRO problemy moralne wynikające z indywidualnych działań: przekraczanie norm, uzasadnianie praw jednostkowych, granice zobowiązań względem organizacji,
MEZO odpowiedzialność przedsiębiorstwa, problemy zarządzania,
MAKRO moralna ocena działania rynku, ocena funkcjonowania zasady sprawiedliwości
GLOBALNY odpowiedzialność przedsiębiorstw w skali globalnej
Pytania do testu:
Etyka biznesu kiedy powstała? (Arystoteles i lata 80 XX wieku)
Czy uprawianie biznesu wyklucza postawy etyczne. Analiza słowa business i ethics i ethos.
Jakie są cele uprawiania etyki biznesu?
Jakie są poziomy rozważań etyki biznesu?
Subskrybuj:
Posty (Atom)